Φρειδερίκος Νίτσε - Για την έλλειψη ευγενούς μορφής
«Οι στρατιώτες και οι αρχηγοί τους έχουν μεταξύ τους πολύ καλύτερες σχέσεις από ό,τι έχουν οι εργαζόμενοι με τους εργοδότες. Μέχρι τώρα τουλάχιστον, κάθε κουλτούρα που στηρίζεται σε στρατιωτική βάση εξακολουθεί να είναι ανώτερη από τη λεγόμενη βιομηχανική κουλτούρα: η τελευταία είναι, στην τωρινή μορφή της, η χυδαιότερη μορφή ύπαρξης που έγινε μέχρι τώρα. Εδώ λειτουργεί μόνον ο νόμος της ανάγκης: θέλουμε να ζήσουμε και γι' αυτό είμαστε υποχρεωμένοι να πουλάμε τον εαυτό μας, περιφρονούμε όμως όποιον εκμεταλλεύεται τούτη την ανάγκη και αγοράζει τον εργαζόμενο. Περιέργως, η υποταγή σε ισχυρά πρόσωπα, σε πρόσωπα που εμπνέουν φόβο, ακόμη και τρόμο, όπως είναι οι τύραννοι και οι στρατιωτικοί αρχηγοί, θεωρείται πολύ λιγότερο οδυνηρή από την υποταγή σε άγνωστα και αδιάφορα πρόσωπα, όπως είναι όλοι οι μεγιστάνες της βιομηχανίας. Αυτό που βλέπουν οι εργάτες στον εργοδότη είναι συνήθως ένας πανούργος και εκμεταλλευτής σκυλάνθρωπος που κερδοσκοπεί με κάθε ένδεια και το όνομα, η μορφή, τα ήθη και η φήμη του τους είναι εντελώς αδιάφορα. Οι βιομήχανοι και οι μεγάλοι έμποροι διέθεταν πιθανόν ως σήμερα σε ελαχιστότατο βαθμό όλες εκείνες τις μορφές και τα χαρακτηριστικά της ανώτερης ράτσας, που είναι η μόνη που κάνει ενδιαφέροντα τα πρόσωπα. Αν έδειχναν και στα μάτια και στις κινήσεις τους το σημάδι της ευγενούς καταγωγής, ίσως να μην υπήρχε σοσιαλισμός των μαζών. Γιατί κατά βάθος οι μάζες είναι έτοιμες για οποιαδήποτε δουλεία, αρκεί να νομιμοποιείται συνεχώς ο ανώτερος τους ως ανώτερος, ως γεννημένος για να διατάζει –μέσω της ευγενούς μορφής! Ο πιο κοινός άνθρωπος νιώθει πως η ευγένεια δεν αυτοσχεδιάζεται και πως πρέπει να τιμάται ως ο καρπός πολλών αιώνων. Η απουσία όμως ανώτερης μορφής και η πασίγνωστη χυδαιότητα των βιομηχάνων με τα χοντρά, κόκκινα χέρια τον κάνουν να σκέφτεται πως μόνον η τύχη και η σύμπτωση έχουν ανεβάσει εδώ έναν πάνω από τους άλλους. Ε τότε, συμπεραίνει αυτός μέσα του, ας δοκιμάσουμε κι εμείς τη σύμπτωση και την τύχη! Ας ρίξουμε τα ζάρια! Κι έτσι αρχίζει ο σοσιαλισμός.»
