«Τενέδιος πέλεκυς» - Σ. Ι. Καργάκος
Ἀρέσκονται οἱ φιλάρχαιοι, ἰδίως τώρα ξένοι, νά ὁμιλοῦν γιά ἑλληνικό θαῦμα καί νά ἐγκωμιάζουν τίς ἀρετές τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων. Δέν θά τίς ἀμφισβητήσω. Οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες μπορεῖ νά εἶχαν πολλές ἀρετές, εἶχαν καί μεγάλα ἐλαττώματα. Οὐδέποτε, ἄλλωστε, τά δικαστήριά τους ὑπέφεραν ἀπό ἀεργία! Στήν Ἀθήνα οἱ 5.000 ἡλιαστές (σύν 1.000 ἀναπληρωματικοί) ἦσαν σέ συνεχῆ λειτουργία. Ἐκδικάζονταν ὑποθέσεις καί «περί ὄνου σκιᾶς». Τοῦτο τί σημαίνει; Ὅτι λόγω τῆς πληθώρας τῶν παραπτωμάτων, ἔπρεπε νά λειτουργοῦν τά δικαστήρια συνεχῶς, κατά τρόπο μάλιστα ὑποδειγματικό, ὥστε νά ἐπιτυγχάνεται ὁ πρέπων κολασμός καί νά διαχέεται ὡς μάθημα στούς λοιπούς πολίτες ὁ σωφρονισμός. Γιά τό τελευταῖο αὐτό ἦταν ἀναγκαία ἡ ἠθική ἀναγωγή τοῦ δικαστῆ, διότι οἱ ἀρχαῖοι πίστευαν ὅτι ἡ ἀποστολή του εἶναι παιδαγωγική. Ἀκόμη καί ὅταν ἦταν ὑποχρεωμένος νά τιμωρεῖ. Δέν εἶναι τυχαῖο ὅτι στά ἀρχαῖα ἑλληνικά τό ρῆμα τιμωρῶ, συντασσόμενο μέ δοτική, σήμαινε βοηθῶ. Βοηθῶ κάποιον ν᾽ ἀνορθωθεῖ καί νά διορθωθεῖ. Οἱ ἀρχαῖοι γιά