ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ '21

  «ὃν οἱ θεοὶ φιλοῦσιν ἀποθνήσκει νέος» - σε αυτή του τη φράση ο ποιητής Μένανδρος έκλεισε την τραγικότητα και μια σκληρή αλήθεια της ύπαρξης. Όποιος πεθαίνει νέος, συνήθως πεθαίνει αγνός, ιδεαλιστής, στο απόγειο της δύναμης του, χωρίς να έχει πάρει τον κατήφορο των γηρατειών. Η περίπτωση του Κίτσου Μαλτέζου είναι τόσο ποιητική, όσο και ενδεικτική μιας εποχής. Ο ίδιος ο Κίτσος δεν είναι ένα τυχαίο πρόσωπο. Τρισέγγονος του Ιωάννη Μακρυγιάννη, στο σπίτι του οποίου ανατράφηκε μαθαίνοντας από νωρίς τόσο τα απομνημονεύματα του προγόνου του, όσο την Ευρωπαϊκή φιλοσοφία και ποίηση της εποχής. Ταυτίστηκε με τον Ζαρατούστρα του Νίτσε, αλλά συντρίφτηκε από την αίσθηση της ματαιότητας. Γόνος μεγαλοαστικής -ωστόσο διαλυμένης- οικογένειας, αριστεύει στο σχολείο, γράφει ποίηση, αναπτύσσει την αίσθηση του καθήκοντος, συνδιαλέγεται με τα ρεύματα της εποχής, εξελίσσεται σε καταθλιπτική, σοβαρή και βαθιά προσωπικότητα. Εντάσσεται στη μεταξική νεολαία και αναλαμβάνει αξιώματα, βγάζει λόγους, φλογίζεται.

  ΝΥΚΤΕΡΙΝΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ Μαύρη νυχτιὰ! ἀντιλαλοῦν οἱ λαγκαδιὲς, τὰ βράχια· ἕνα τραγούδι θλιβερὸ ἀπλώνεται ὡς πέρα καὶ τρομαγμένα γέρνουνε τὰ κίτρινα τὰ στάχια θρηνεῖ τοῦ τσομπανόπουλου ἡ γέρικη φλογέρα. Τὸ κάθε τί βουβάθηκε. Καὶ τῶν δενδρῶν τὰ φύλλα πού τὰ χαϊδεύει ἀπαλὰ κάθε πνοή τἀγέρα ἀργοκινοῦνται, τὰ πιασε - θαρρεῖς - ἀνατριχίλα θρηνεῖ τοῦ τσομπανόπουλου ἡ γέρικη φλογέρα. Μὰ ξάφνου ἐσκορπίστηκε χαρούμενο τραγούδι· τὸ φεγγαράκι ἔλαμψε - θαρρεῖς πὼς εἶναι μέρα - κι' ἔχυσ' αἰθέρια εὐωδιὰ τὸ κάθ' ἕνα λουλούδι. Μὲ χαρωπὸ παίζει σκοπὸ ἡ ἄστατη φλογέρα. Γιὰ μιὰ στιγμὴ ἀκούστηκε - τῆς δυστυχιᾶς σημάδι - τοῦ γκιών' ἡ πένθιμη λαλιὰ ἄγρια σὰν φοβέρα καὶ ἡ Χαρὰ ἐχάθηκε στῆς νύχτας τὸ σκοτάδι. Ἀπὸ τὸ φόβο σώπασε ἡ δόλια ἡ φλογέρα. Κώστας Καρυωτάκης, «Κρητικὸς Ἀστὴρ ΣΤ» (1914) τεῦχος Ἀπρ. σ. 6